Những ngôi nhà với thiết kế hình vuông liên hoàn khép kín, ở giữa là một khoảng sân rộng, vừa mang hơi hướng thiết kế của Trung Quốc, vừa mang đậm nét văn hóa của người Hmông.

                                       Mái nhà âm dương                     

                Ngôi làng cổ có kiến trúc độc đáo của người Hmông nằm ở thôn Mào Sao Phìn, cách trung tâm xã Sín Chéng chừng 800m về phía Đông Nam. Đây là ngôi làng được tạo dựng khá lâu đời với kiến trúc cổ từ hằng trăm năm trước. Những ngôi nhà có diện tích rộng, được thiết kế theo kiểu hình vuông liên hoàn khép kín, ở giữa là khoảng sân rộng. Xung quanh được bao bọc bởi lớp tường trình đất dày, nhưng khung nhà được làm bằng gỗ, thiết kế thành hai tầng, mái nhà lợp bằng ngói âm dương. Tuy được thiết kế là hình vuông nhưng chỉ có một mặt là không gian chính, rộng hơn so với 3 mặt còn lại. Ba mặt còn lại nhỏ hơn, dùng để chứa nông cụ, thóc, ngô và chỉ có một lớp tường bên ngoài, còn mặt trong để trống. Nhìn từ xa như một pháo đài, với lớp trình tường dày và cửa phụ thoát hiểm. Ngôi nhà còn rất phù hợp với kiểu đại gia đình với nhiều phòng ở và khoảng sân rộng giữa nhà, phù hợp cho những công việc sinh hoạt và tổ chức lễ tết…

Theo ông Giàng A Ly, chủ nhân một trong số nhà cổ cho biết “Ngôi nhà của tôi được xây dựng năm 1993; Theo kiến trúc cổ mà cha ông đã truyền lại…”. Mấy năm gần đây có khá nhiều du khách trong và ngoài nước đến thăm quan ngôi làng và rất thích thú khi được biết kiểu kiến trúc độc đáo này.

                                 Một góc bên trong ngôi nhà        

Nếu nhìn không kỹ sẽ rất dễ nhầm lẫn với kiến trúc nhà ở của người Hán. Nhưng quý khách sẽ thấy những nét riêng biệt mang đậm bản sắc của người Hmông. Đó là sự kết hợp hài hòa giữa tường trình đất, bộ khung gỗ cùng với các kỹ thuật truyền thống đã tạo nên những ngôi nhà đẹp, thoáng mát, lạ lẫn với quý khách thăm quan. Người Mông đã rất sáng tạo kết hợp giữa kiểu kiến trúc của người Trung Quốc với kiểu nhà truyền thống trình tường đất, có gác để chứa nông sản, củi đun ... Cũng có nhiều ý kiến cho rằng Si Ma Cai là vùng biên, luôn phải đối mặt với cướp và thổ phỉ nên người H mông nơi đây thiết kế kiểu nhà phòng thủ này.

                                    Phía trước ngôi nhà          )

                           Trong nhà nhìn ra ngoài       (

Đã qua bao thế hệ nhưng những nét kiến trúc cổ xưa vẫn thầm kín tồn tại nơi đây. Những ngôi nhà cổ của người Hmông không chỉ mang những nét độc đáo về kiến trúc mà còn chứa đựng một giá trị văn hóa xa xưa của người vùng cao nơi biên cương của tổ quốc. Đến với Si Ma Cai bạn đừng bỏ lỡ cơ hội chiêm ngưỡng những ngôi nhà cổ này nhé, một kiến trúc hiếm gặp nơi biên cương.

Hương Giang