Nét đẹp bình yên khi thu về trên bản Tả Van Giáy

Đến bản Tả Van Giáy - Sa Pa vào mùa lúa chín là khoảng thời gian đẹp nhất trong năm, khi những cánh đồng thung lũng Mường Hoa bắt đầu ngả mầu vàng cũng là thời điểm bản Tả Van Giáy lại rộn ràng tiếng chày giã cốm. Cốm của người Giáy là một phần không thể thiếu trong tết cơm mới được tổ chức hàng năm vào tháng 8 âm lịch. Trước khi diễn ra tết cơm mới những già làng, trưởng bản phải nhờ thầy xem ngày nào tốt cho cả dân làng,  mùa màng bội thu sẽ chọn ngày đó để ăn tết cơm mới hay gọi cách khác là ăn cốm. Để chuẩn bị, những người phụ nữ trong gia đình sẽ ra đồng chọn cắt từng bông lúa nếp tốt nhất để về làm cốm. Việc ăn tết cơm mới là nhằm dâng những hạt cốm đầu mùa cho thần linh, cho tổ tiên và rước hồn lúa về nhà. Những bông lúa mới cắt về được các mẹ các chị tuốt, đãi, sẩy sàng sạch rồi cho vào chảo lớn rang lên, công đoàn này rất cầu kỳ và cần sự khéo léo của chị em đào đều tay và rang đúng độ chín vừa để khi giã cốm các hạt cốm vừa có độ xanh, dẻo thơm ngon. Sau đó đem thóc đã chín đó đi giã. Qua nhiều lần sàng xảy, giã sẽ cho những hạt cốm dẻo thơm. Hạt cốm ngon là hạt cốm vừa mềm, dẻo, thơm. Ăn có vị ngọt của sữa gạo. Nếu du khách đến với bản làng Tả Van vào dịp tết cơm mới sẽ được thưởng thức và trải nghiệm các công đoạn làm cốm như đi cắt bông lúa, tuốt, sẩy sàng, rang và giã cốm. Công đoạn gĩa cốm rất vui, độc đáo khí thế cần sức mạnh tập thể để có được những hạt cốm dẻo thơm ngon.

Những bông lúa nếp non để làm cốm

Khi những tiếng chày giã cốm vang khắp bản làng cũng là lúc báo hiệu và kỳ vọng cho một mùa mới bộ thu. Cốm là một trong những lễ vật chính, quan trọng của lễ cơm mới. Tết cơm mới của dân tộc Giáy Tả Van không chỉ là bảo tồn văn hóa mà còn là phục vụ phát triển du lịch địa phương bằng những sản phẩm du lịch mới, độc đáo mang đậm bản sắc được đồng bào dân tộc Giáy coi trọng và gìn giữ từ đời này qua đời khác.

Những hạt cốm dẻo thơm ngon

Vào những ngày thu, đến Sa Pa là bạn sẽ được thưởng thức những hạt cốm dẻo thơm của đồng bào Giáy. Các bà các chị tự tay làm những hạt cốm dẻo thơm mang lên trung tâm thị xã bán cho du khách. Còn nếu muốn trải nghiệm quy trình làm cốm mời du khách đến với làng Tả Van Giáy.

Kim Anh