Mục đích của lễ hộ Gầu Tào là lễ tạ ơn thần linh đã ban phúc, ban lộc cho gia đình người Mông. Trên địa bàn tỉnh Lào Cai lễ hội Gầu Tào thường được tổ chức ở Mường Khương, Bắc Hà, Si Ma Cai.

Vui chơi trong lễ hội Gầu Tào

Trước đây, lễ hội Gầu Tào do những gia đình không có con, ít con, sinh con một bề hay có người ốm đau hoặc làm ăn không tốt…, họ sẽ lên đồi Gầu Tào khấn xin thần linh ban cho con cái, cầu xin sức khỏe hay làm ăn thuận lợi. Khi lời cầu khấn trở thành hiện thực, họ sẽ làm lễ Gầu Tào để tạ ơn. Ngày nay, để tổ chức lễ hội Gầu Tào còn có sự giúp đỡ của cộng đồng, của chính quyền địa phương.

Địa điểm làm lễ Gầu Tào là một quả đồi thấp, có không gian rộng thoáng. Đồi Gầu Tào phải quay theo hướng Đông để cây nêu khi dựng lên đón được ánh nắng mặt trời lễ.

Dựng cây lêu chuẩn bị cho lễ hội Gầu Tào

Lễ hội tổ chức vào đầu tháng Giêng hàng năm, nhưng việc chuẩn bị được tiến hành từ cuối tháng Chạp, với hai nghi lễ là chặt tre và dựng nêu. Khi thấy cây nêu cao giữa bãi đồi, mọi người trong vùng biết năm ấy có hội Gầu Tào. Không khí vui tươi, nhộn nhịp lan ra khắp các bản làng. Ngày hội này cũng là dịp để nam nữ chuẩn bị quần áo đẹp, vui chơi cùng chúng bạn, gặp gỡ người yêu…

Lễ hội Gầu Tào kéo dài trong ba ngày. Chiều ngày thứ ba, chủ lễ tuyên bố lễ hạ cây nêu. Lễ hội Gầu Tào là lễ hội lớn nhất và có quy mô cộng đồng duy nhất, gắn với đời sống tâm linh, tinh thần của cộng đồng người Mông. Ngày nay lễ hội Gầu Tào trở thành điểm đến thu hút du khách gần xa bởi sự độc đáo, hấp dẫn của nó.

Năm 2023 lễ hội Gầu Tào được tổ chức ở Pha Long, Mường Khương và xã Thải Giàng Phố, huyện Bắc Hà từ ngày 25/1 đến 27/1/2023 (tức mùng 4 đến mùng 6 tháng Giêng). Tại xã Sín Chéng, huyện Si Ma Cai được tổ chức từ 24/1 đến 26/1/2023 (tức mùng 3 đến mùng 5 tháng Giêng). Ngoài nghi lễ truyền thống, còn có chương trình văn nghệ và các môn thể thao như ném còn, đẩy gậy, kéo co, đánh quay nam, chạy khà kheo, chọi chim họa mi, chọi gà....

Phan Phượng