Đèo Ô Quy Hồ nằm ngay bên cạnh tuyến quốc lộ 4D chạy qua dãy Hoàng Liên Sơn, là điểm tiếp ranh giữa hai tỉnh Lai Châu và Lào Cai,  nằm ở độ cao gần 2000m so với mực nước biển. Đèo có tên gọi là Ô Quy Hồ bởi ở đây có loài chim có tiếng kêu “Ô Quy Hồ” đầy ai oán da diết vang vọng cả con đèo của chim Phượng Hoàng, gắn liền với truyền thuyết về Thác Tình Yêu, nơi gặp gỡ của một nàng tiên trời và chàng tiều phu tên Ô Quy Hồ. Tương truyền rằng, nàng tiên nữ thứ bảy sau lần hạ phàm xuống con thác gần đèo tắm táp nô đùa, nay là Thác tình yêu.. đã gặp được chàng tiều phu Hồ và say mê tiếng sáo của chàng. Nhưng rồi lại bị cha mẹ và Ngọc Hoàng ngăn cấm và biến nàng thành chim Phượng và biến chàng Hồ thành con rùa nằm im trên đỉnh đèo. Trải qua hàng trăm năm lịch sử, đỉnh đèo Ô Quy Hồ vẫn như thanh gươm của thượng đế nhiệm màu, vung lên, chém xuống. Đôi khi đi ngang qua đây chúng ta còn bắt gặp hiện tượng thời tiết kỳ lạ, cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa hai vùng. Có khi phía Lào Cai đang nắng ấm ấp là thế, nhưng sang đến địa phận tỉnh Lai Châu trời đã sầm sì dọa mưa. Nửa bên kia Lai Châu có khi đã dần chìm sâu vào bóng tối, còn nửa này vẫn đỏ rực dưới ánh nắng vàng.

Đèo Ô Quy Hồ – một trong những con đèo lớn nhất tại Tây Bắc (Ảnh sưu tầm)

Với những du khách ưa khám phá, Ô Quy Hồ là khát khao chinh phục vì đó là con đèo quanh co và hiểm trở nhất ở rừng núi Tây Bắc với những khúc cua hình tay áo đầy mạo hiểm. Khi dừng chân trên đỉnh đèo Ô Quy Hồ, du khách mới thấy được sự bất tận bao la của đất trời Tây Bắc. Dưới chân đèo thấp thoáng những cánh đồng lúa bát ngát, những con đường mòn quanh co. Lưng chừng các ngọn núi là những dòng sông mây trắng bồng bềnh, lững thững trôi. Tất cả khiến du khách như đang đứng giữa chốn bồng lai tiên cảnh.

Du khách thả mình giữa thiên nhiên thơ mộng

Bản thân tôi đã hai lần vượt qua đèo Ô Quy Hồ bằng xe máy, một lần ban ngày và một lần lúc hoàng hôn buông xuống. Mỗi lần lại một trải nghiệm rất khác biệt và mang đến những cảm giác khác nhau. Hoàng hôn – Khoảnh khắc đẹp đỉnh cao chính là thương hiệu của nơi đây, những tia sáng cuối ngày chiếu xuống vách đá dựng đứng hay len qua những tán lá bên đường rất đẹp và huyền ảo, phía xa xa chân trời mặt trời rực như hòn lửa khổng lồ lấp ló sau những dãy núi trập trùng. Dừng xe trên đỉnh đèo, im lặng một chút để nghe lắng nghe âm thanh của rừng, tiếng côn trùng, tiếng gió hay tiếng suối róc rách qua khe núi ta mới thực sự cảm nhận được sự bình yên chốn ấy.

Hoàng hôn trên đỉnh đèo

Đèo Ô Quy Hồ như là món quà vô giá mà mẹ thiên nhiên ban tặng cho vùng đất Tây Bắc, với vẻ đẹp, sự hùng vĩ của cung đường này ít nơi nào có được. Ô Quy Hồ, tuyến đường đèo dài nhất Việt Nam đã và đang là một điểm đến mà du khách trong nước và nước ngoài mong muốn khám phá và cảm nhận. 

Bài và ảnh: Phương Chi