Ngôi đền đã tồn tại cách ngày nay hàng trăm năm được gắn liền với nhiều truyền thuyết và bí ẩn rằng: Xưa kia ở vùng Lào Cai có 2 người con gái còn rất trẻ tuổi độ đôi mươi quê từ làng Đình Bảng - Bắc Ninh lên buôn bán vải. Hai cô gái thường ngủ lại khu làng chiềng On để buôn bán trao đổi vải lấy các sản phẩm khác đem về xuôi, tình cảm của dân làng với 2 cô gái ngày càng gắn bó và thân thiết. Rồi một ngày dân làng Chiềng bỗng phát hiện thấy xác hai cô chết trôi dạt về làng, người già trong làng kể rằng chính hai cô gái trẻ đó là người thường xuyên vận chuyển hàng hóa vải vóc lên vùng Lào Cai tiếp tế quân lính trống giặc ngoại xâm. Hai cô bị giặc phát hiện giết chết ném xác xuống suối, rồi trôi dạt về làng Chiềng On (khu đền Đôi Cô).

Để tỏ lòng biết ơn, người dân làng Chiềng lập miếu thờ hai cô. Từ đó, dân làng làm ăn phát đạt, mùa màng bội thu...tiếng lành đồn xa không những người dân địa phương mà cả du khách khắp mọi miền cũng về đây thắp hương tưởng nhớ hai cô gái trẻ tốt bụng luôn phù hộ cho người dân có cuộc sống ấm no, yên bình. Ngày lễ chính của đền Đôi Cô tổ chức vào ngày 13 tháng 9 (âm lịch).

Chùa Cam Lộ nằm liền kề Di tích Đền Đôi Cô. Theo lời kể của cổ nhân trong làng truyền lại ngôi chùa được xây dựng cách ngày nay gần 200 năm, khi đó ở đây có 2 ông chức dịch tên là Lý Lợi (ở làng Hẻo) và Phó Ngà (ở làng Trang) mỗi ông có một tính cách khác nhau. Lý Lợi thì rất độc ác và giàu có nhưng lại không có con nỗi dõi tông đường. Phó Ngà nhà nghèo nhưng lại thương dân, gia đình lại đông con, hai ông có những cách nghĩ cách làm khác biệt nhau nên dẫn tới sự mâu thuẫn. Một ngày vào dịp ăn lúa mới, hầu cận của Lý Lợi đi mời khách ở làng Hẻo về nhà ăn mừng lúa mới nhưng không thấy trở về, ngựa cũng không tìm thấy.

Sau một thời gian bỗng dưng con ngựa trở về, gia đình chủ lần theo lối ngựa đi lên tới làng của người Xa Phó, tới đây Lý Lợi tập trung dân tra hỏi và được biết con ngựa đó là của người hầu của Phó Ngà đem gửi; vì hai gia chủ ghét nhau nên hầu cận của Phó Ngà đã mai phục ném cho ngựa giật mình vật ngã hầu cận của Lý Lợi, sau đó chém chết và đem ngựa lên gửi trong làng, sự việc này được hầu cận trung thành của Phó Ngà giữ kín. Sau sự việc này làm cho Phó Ngà và gia đình gặp hoạn nạn, Phó Ngà bị tù đày, gia đình bị ly tán.Rồi một hôm em trai Phó Ngà đến nơi tù đày thăm anh, ở trại có một con ngựa lớn không ai thuần hóa được, em Phó Ngà thấy vậy nhận thuần con ngựa. Chỉ trong 3 ngày sau, con ngựa bất kham trở nên ngoan ngoãn. Vì vậy trại tù đã tha bổng cho người anh là Phó Ngà, sau đó hai anh em trở về làng tụ tập làm ăn cuộc sống đạm bạc đơn sơ. Còn Lý Lợi sau đó ốm liên miên, bán hết của cải để chữa bệnh và cho người về xuôi đặt tượng phật bằng đá chuyển bằng đường sông. Khi đưa tượng lên thuyền, thuyền chòng chành lật đổ tượng, cho người mò tìm mà không thấy. Lý Lợi thấy đó là điềm xấu cho nên lại đặt tượng lần thứ hai, nhưng lần này ông cho làm lễ cúng phật rất to trước khi chuyển lên thuyền, chuyến đi thuận buồm xuôi gió về chùa Cam Lộ. Khi đó chùa Cam Lộ đã hư hỏng, dột nát, Lý Lợi liền cho người mua gỗ về sửa chữa lại ngôi chùa và chuyển toàn bộ tượng phật bằng đá vào trong chùa. Sau khi ông chết gia đình đưa bát hương của ông vào chùa thờ tự.

Chùa Cam Lộ tổ chức ngày lễ chính lớn nhất là ngày 12/4 âm lịch với quy mô lớn mang ý nghĩa tưởng nhớ đến ngày sinh của Phật.

Phí tham quan: Miễn phí

Số điện thoại: 0214 3751 008

Thời gian tham quan tại một điểm: 60 phút

Mở cửa: 7h00 – 17h00

Email:chuacamlo.laocai@gmail.com

Địa chỉ: Phường Bình Minh, Thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.

Bích Ngọc