người dân xã Phú Nhuận vẫn tương truyền sự tích về nàng Ba. Chuyện kể rằng, vùng đất này năm xưa có nàng công chúa xinh đẹp tuyệt trần, hay giúp đỡ dân lành. Nàng rất thạo việc sông nước nên thường dạy nhân dân trong vùng cách đi lại trên sông và đánh bắt thủy sản, vì thế, nàng được người dân yêu mến, kính trọng. Sau khi công chúa mất, người dân vùng này lập đền thờ phụng.

Ngôi đền tọa lạc trên gò đồi cao, lưng tựa núi, cửa hướng ra dòng suối Nhù. Vị trí sơn thủy hữu tình khiến ngôi đền giống như ngọn đuốc linh thiêng tỏa ánh sáng bao quát bản làng, trấn giữ bình an, hưng khí cho một vùng rộng lớn

Từ đó, đền Cô Ba trở thành điểm sinh hoạt văn hóa tâm linh quan trọng, gắn với đời sống tín ngưỡng của nhân dân các dân tộc xã Phú Nhuận và các địa phương lân cận. . Hằng năm, cứ vào dịp tháng 2 và nhất là ngày 7/7 âm lịch, người dân xã Phú Nhuận lại về tham dự Lễ hội đền Cô Ba, chiêm bái và dâng hương cầu bình an.

Trải qua thăng trầm của lịch sử, kiến trúc cổ của ngôi đền không còn nhiều. Tường và mái đã được thay thế bằng những vật liệu hiện đại, làm mất đi vẻ đẹp cổ kính vốn có. Tuy nhiên, với những giá trị lịch sử, văn hóa to lớn.

đền Cô Ba đã được UBND tỉnh ra quyết định công nhận là di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh vào tháng 8/2018. đền Cô Ba sẽ được quy hoạch để bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch; giáo dục truyền thống và đáp ứng sinh hoạt tín ngưỡng của người dân xã Phú Nhuận cùng du khách thập phương.

Hương Giang