Bởi vậy dù có nhu cầu mua bán hay không, nhiều du khách vẫn tìm đến chợ để khám phá, tìm hiểu về những nét văn hóa độc đáo của người dân nơi đây.

Ở Lào Cai, huyện nào cũng có chợ phiên nhưng nơi tập trung nhiều phiên chợ nhất và thu hút nhiều khách du lịch nhất có lẽ là Bắc Hà, Mường Khương, Bát Xát. Nếu bạn dành trọn vẹn một tuần ở Lào Cai để khám phá các phiên chợ thì ngày nào cũng có. Chợ phiên Bản Phiệt (huyện Bảo Thắng) họp ngày thứ 2; chợ Cốc Ly (huyện Bắc Hà) họp ngày thứ 3; chợ Sín Chéng (huyện Si Ma Cai), Cao Sơn (huyện Mường Khương) họp ngày thứ 4; chợ Lùng Khấu Nhin (huyện Mường Khương) họp ngày thứ 5; chợ Chậu (huyện Mường Khương) họp ngày thứ 6; các chợ Cán Cấu (huyện Bắc Hà), Pha Long (huyện Mường Khương), Ý Tý (huyện Bát Xát) họp ngày thứ 7; còn các chợ Bắc Hà, Sa Pa, Mường Khương, Si Ma Cai, Bát Xát họp vào ngày chủ nhật hàng tuần.

Điểm chung của các phiên chợ đều là nơi bày bán hàng hóa, nông sản địa phương do bà con tự tay làm ra như rau củ, quần áo, thổ cẩm, đồ trang sức bằng bạc... Chợ được chia thành nhiều khu vực bán hàng như khu bán hàng gia súc, khu bán hàng tạp hóa, khu bán hàng thổ cẩm, trang sức, khu ẩm thực… Hàng hóa được bày bán một cách đơn giản, việc mua bán diễn ra nhẹ nhàng, không cò kè giá cả, thuận mua vừa bán vui vẻ. Nhưng chợ phiên vùng cao đâu chỉ là nơi mua bán mà còn là nơi gặp gỡ trao đổi tâm tình của những người bạn cũ, bạn tâm giao, nơi hò hẹn của các đôi trai, gái trong các bản làng. Vì thế người ta thường hay nói đi chơi chợ chứ không phải đi chợ trao đổi mua bán hàng hóa như vùng đồng bằng. Xuống chợ, các thiếu nữ xúng xính trong những bộ trang phục truyền thống rực rỡ sắc màu nói cười vui vẻ, lựa chọn mua những chiếc váy, chiếc áo thổ cẩm được thêu tay tỷ mỷ, các chàng trai say mê múa khèn, thổi sáo gọi bạn tình. Bên cạnh đó, sức hút của phiên chợ vùng cao còn nằm ở sự nhộn nhịp của khu ẩm thực nơi những chảo thắng cố nghi ngút khói không lúc nào vơi, những bình rượu thơm lừng cùng những loại bánh trái thơm ngon bắt mắt.

Sau mỗi hành trình trở về từ chuyến du lịch khám phá chợ phiên, bạn không chỉ mang về những món quà lưu niệm độc đáo, mà sẽ có được những trải nghiệm khó quên từ một không gian đậm bản sắc văn hóa chẳng nơi nào có được.

Nguyễn Thủy