Bánh chưng đen không xa lạ với những người yêu thích ẩm thực vùng cao Tây Bắc. Tuy nhiên, với mỗi vùng miền, chiếc bánh chưng đen đều mang bản sắc của người dân tại đó.
Bánh chưng đen ở Bắc Hà được nhuộm từ than cây núc nác (một loại cây mà tro than còn có tác dụng chữa bệnh dạ dày) và cây muối. Chính vì vậy, khi ăn bánh chưng ở Bắc Hà, đối với những người cơ địa không ưa đồ nếp, họ sẽ không cảm thấy “nóng ruột” hay đầy bụng như vẫn thường gặp khi ăn đồ nếp.
Gạo nếp nương được xát sạch cám, để khô, trộn với than đã được giã mịn rồi sàng qua để loại những hạt than còn to. Sau đó được trộn cùng với một số gia vị vùng cao cũng được tán mịn như hồi, thảo quả, hạt sen…Có lẽ công đoạn thú vị, lạ lẫm nhất đáng để cho du khách thử là tự tay đốt than, nghiền mịn để trộn gạo. Nhìn cái cối gạo từ trắng chuyển sang đen nhánh quả thực rất thú vị.
Các bản có người Tày sinh sống đều có gói bánh chưng đen, tuy nhiên, nơi có thể cung cấp dịch vụ cho du khách trải nghiệm không nhiều, thôn Na Kim, xã Tà Chải (cách trung tâm Bắc Hà chỉ khoảng 1km) là một nơi như thế. Du khách có thể liên hệ một số điểm để được tự tay trải nghiệm một số hoặc tất cả công đoạn của việc gói bánh chưng đen.
