Đây là lễ hội cầu mùa lớn nhất của người Hà Nhì Đen, được tổ chức từ ngày Thìn (ngày con rồng) đến ngày Thân (ngày con khỉ) của tháng 6 âm lịch hàng năm. Người dân cầu mong về một mùa vụ bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Ngoài ra, lễ hội còn là dịp các thành viên trong cộng đồng giao lưu, thể hiện tinh thần đoàn kết. 

Ngày đầu tiên của lễ hội là ngày con rồng sẽ diễn ra nghi lễ lợp lại mái lán thờ . Ngày thứ hai mổ trâu hiến tế cho thần linh tại khu rừng công viên “à gơ la do” nằm ở cuối làng. Sau khi mổ trâu người ta chia thịt trâu cho các gia đình trong thôn mang về làm lễ cúng tổ tiên, cầu mong tổ tiên bảo vệ gia đình, bảo vệ con cháu trong cả năm.

Ngày đâù tiên dân làng sửa lán thờ (Dương Tuấn Nghĩa)

Mổ trâu hiến tế thần linh  (ảnh: Hoàng Kiều)

Chia thịt trâu cho các gia đình trong làng (ảnh: Hoàng Kiều)

Sáng ngày thứ ba lễ hội, dân làng cử người lên rừng chặt gỗ làm đu quay và lấy dây rừng làm đu dây.

 Chiều tối ngày thứ ba, thầy cúng cùng đại diện các gia đình trong thôn chuẩn bị mâm lễ mang ra lán thờ để cùng làm lễ cúng thần linh. Vị trí làm lễ là cột đu quay và đu dây. Mục đích của nghi lễ này nhằm cầu mong thần linh phù hộ được mưa thuận gió hòa, mùa vàng bội thu. Đồng thời, nghi lễ này cũng là nhằm cầu mong thần linh bảo vệ cho tất cả mọi người đến dự lễ hội, tham gia vào các trò chơi được an toàn. Sau lễ cúng các mâm cúng của từng hộ gia đình được mang vào khu lán thờ để cùng nhau ăn uống. Sau lễ cúng này, người dân trong làng vui chơi 3 ngày và  kiêng  không chặt cậy, cắt cỏ, băm chặt...

Đại diện các gia đình mang mâm lễ ra cúng tại chân cột đu quay (ảnh: Hoàng Kiều)

Nếu bạn muốn khám phá, trải nghiệm lễ hội Khô Già Già độc đáo này, đừng quên đến với Bát Xát từ 6 đến 8/7. Đây cũng là cơ hội để bạn được thả mình trong không gian yên tĩnh của núi rừng, tận hường không khí trong lành mát mẻ của vùng cao.

Khung cảnh bình yên, trong lành ở bản làng người Hà Nhì (ảnh: Dương Tuấn Nghĩa)

Phan Phượng