Theo truyền thống người Dao, đàn ông là phải người được giáo dục, rèn luyện về nhiều mặt để làm trụ cột của gia đình, của dòng họ và cộng đồng bản làng phẩm chất và đạo đức của họ được kiểm nghiệm thông qua Lễ cấp sắc. Đó cũng là một trong những giá trị văn hóa tâm linh không thể thiếu trong chù kỳ đời người đàn ông.

Lễ cấp sắc của người Dao có giá trị nhân văn, được thể hiện ở các điều giáo huấn ghi trong sắc cấp cho người thụ lễ tuyệt đối kỵ làm việc ác, điều xấu. Lễ cấp sắc của người Dao có giá trị nhân văn, được thể hiện ở các điều giáo huấn ghi trong sắc cấp cho người thụ lễ tuyệt đối kỵ làm việc ác, điều xấu. Trước khi nghi lễ diễn ra cả thầy làm lễ cấp sắc và trò được cấp sắc đều phải trải qua thời gian kiên kị nghiêm túc như: không sát sinh, không làm điều xấu, không ngủ với vợ, giữ thân thể luôn sạch sẽ. ....Trong quá trình làm lễ cấp sắc trải qua rất nhiều nghi lễ nhỏ, ẩn chứa những điều huyền bí,  mang đậm tín ngưỡng của đạo giáo, với những phép thuật, thần thông biến hóa: thầy cúng chính thỉnh mời các thần thánh, tổ tiên, lễ lên hương, lễ phát lương, lễ xin treo tranh nhỏ...

Người Dao họ quan niệm nếu chưa trải qua Lễ cấp sắc thì dù già vẫn chưa được coi là trưởng thành vì chưa có thầy cấp sắc, chưa được cấp đạo sắc, chưa có tên âm và khi chết linh hồn xẽ không về với tổ tiên. Còn người đã qua cấp sắc dù ít tuổi vẫn được coi là người trưởng thành, được tham gia lo toan những việc tâm linh cho bản thân, gia đình và cộng đồng…Nghi thức quan trọng nhất trong Lễ cấp sắc của người Dao là lễ cấp đạo, hay còn gọi pháp danh cho người thụ lễ với 10 điều cấm và 10 điều nguyện.  Người được cấp sắc được dạy các giáo lý và phải luôn ghi nhớ công ơn cha me, tổ tiên không làm điều gì trái với lương tâm, đạo đức.

Những gia đình có con trai đến tuổi trưởng thành, đều cố gắng chuẩn bị tiềm lực kinh tế để làm lễ cấp sắc. Đây như là một nghi lễ bất thành văn mà đời người đàn ông ai cũng phải có. Trong quá trình tiến hành nghi lễ có rất nhiều điều bí ẩn, nếu du khách yêu thích và muốn tìm hiểu về bản sắc văn hóa độc đáo này thì nhờ đến Lào Cai vào dịp cuối năm sẽ có cơ hội tận mắt chứng kiến và khám phá.

Kim Anh